De gezondheid van kippen hoort daar natuurlijk ook bij. Gezonde kippen voelen zich prettiger en leggen meer eieren. Kippenboeren besteden dan ook veel aandacht aan het gezond houden van hun dieren. Dat begint met goede voeding die precies aansluit bij de behoefte van de kip. Ook een goed klimaat is belangrijk: de juiste temperatuur, geen tocht en voldoende frisse lucht.

Natuurlijk gedrag

Kippen met een goed welzijn voel zich goed. Ze hebben geen honger of dorst en ervaren zo min mogelijk pijn, lichamelijk ongemak en weinig tot geen stress. Kippen moeten zoveel mogelijk hun natuurlijke gedrag kunnen laten zien. Kippenboeren zorgen bijvoorbeeld voor de volgende zaken:

• per dier is er voldoende ruimte
• kippen kunnen scharrelen
• kippen hebben zitstokken waar ze ’s nachts kunnen slapen
• ze kunnen een stofbad nemen
• kippen hebben legnesten waar ze ongestoord hun eieren kunnen leggen
• ze hebben onbeperkt toegang tot water en voer

Huisvesting

Kippen leven in grote groepen in stallen, soms met uitloop naar buiten. Een gemiddelde kippenboerderij in Nederland heeft 33.000 kippen. In totaal zijn er ongeveer 1.400 kippenboerderijen. Er zijn verschillende manieren hoe kippen leven, maar in alle gevallen kunnen er witte- of bruine kippen gehouden worden en zijn de snavels onbehandeld:

• Biologisch
  Biologische kippen worden meestal in stallen gehouden waar maximaal zes kippen op 1 m² leven. Buiten heeft elke kip minimaal 4 m² begroeide buitenruimte. Biologische kippen krijgen biologisch voer. In de supermarkt zijn de eieren van biologisch gehouden kippen te herkennen aan het begincijfer 0 van de ei-code op het ei. Vaak dragen ze ook een Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming met 3 sterren.

• Vrije uitloop
  Bij deze huisvesting kunnen de kippen overdag naar buiten, waar ieder dier minimaal 4 m² oppervlak voor zichzelf heeft. Binnen heeft deze kip dezelfde ruimte als een scharrelkip; maximaal negen kippen leven op een vierkante meter. Het buitenverblijf is grotendeels begroeid met gras en bomen. Deze eieren hebben in de supermarkt ei-code 1 als begincijfer van de code op het ei. Vaak hebben ze ook een Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming met 2 sterren.

• Scharrel
  In een scharrelstal leven maximaal negen kippen per m². Er ligt strooisel op de vloer waar ze kunnen scharrelen en er staan plateau-etages met zitstokken op verschillende hoogten om te kunnen fladderen. Hier kunnen de kippen eten en drinken en leggen ze eieren in de legnesten. Deze eieren hebben in de supermarkt ei-code 2 als begincijfer van de code op het ei.

• Kolonie
  In Nederland gelden strengere eisen dan in de rest van Europa. Bij koloniehuisvesting zitten in Nederland 30 tot 60 kippen samen in een hok. Elk hok heeft een legnest, een zitstok, een scharrelruimte en een voer- en drinkgelegenheid. De eieren (begincijfer 3 in de code op het ei) worden voornamelijk geëxporteerd of verwerkt in producten. Het wordt vaak nog gedacht dat het hier gaat om kooi-eieren. Die manier van kippen houden is in 2012 afgeschaft. De kolonie-huisvesting is daarvoor in de plaats gekomen. Dit voldoet ruimschoots aan de Europese normen en is diervriendelijker dan het kooi-systeem.

De code bestaat uit letters en getallen.

0 = biologisch
1 = vrije uitloop
2 = scharrel
3 = koloniehuisvesting

Naast de code voor huisvesting staat het land van herkomst gevolgd door een 7 cijferige code. De eerste 5 nummers staan voor het bedrijf waar het ei is geproduceerd en de laatste 2 in welke stal het ei is gelegd. Zo is de herkomst van het ei altijd goed te achterhalen.

Kijk nu zelf waar je ei vandaan komt met de ei-code app:

• Download in de App Store
• Download in de Play Store

Uit welk houderijsysteem komt een ei? Het ene ei is het andere niet. Dat heeft te maken met de verschillende manieren waarop je kippen kunt houden, de houderijsystemen. Kippen die consumptie-eieren leggen, de zogeheten legkippen, leven in Nederland in één van de volgende vier houderijsystemen (in ALLE Nederlandse houderijsystemen hebben kippen onbehandelde snavels!):

Scharrelhouderij

Een scharrelstal mag maximaal negen legkippen per m² bevatten. Er ligt strooisel op de vloer waar ze kunnen scharrelen en er staan plateauetages met zitstokken op verschillende hoogten. Op deze niveaus kunnen de kippen eten en drinken en leggen ze eieren in de legnesten. Het ei dat hier gelegd wordt heet een scharrelei.

Scharrelhouderij met vrije uitloop

De stallen van de vrije-uitloophouderij zijn gelijk aan de scharrelstal. De dieren kunnen overdag naar buiten, waar iedere leghen minimaal 4 m² oppervlak voor zichzelf heeft. Een buitenverblijf dat grotendeels begroeid is met gras en bomen. Hier komt het vrije-uitloopei vandaan.

Biologische houderij

Biologische kippen worden meestal in dezelfde stallen gehouden als scharrel- of vrije-uitloopkippen, alleen is het er wat minder druk: maximaal zes kippen op 1 m². Buiten heeft elke kip minimaal 4 m² begroeide buitenruimte ter beschikking. 

Kooihouderij

Kolonie-eieren, ook nog vaak kooi-eieren genoemd, komen van kippen die worden gehouden in stallen met daarin groepshokken, de kolonies. Elke groepsaccomodatie bevat volgens de eisen een legnest, zitstokken op verschillende niveau´s, een scharrelruimte en een voer- en drinkgelegenheid. De koloniehokken moeten groter zijn dan 2 m² met voor elke kip minimaal 890 cm² leefruimte.

De regels voor deze systemen zijn binnen de Europese Unie wettelijk vastgelegd. Zij gelden dus voor elk EU-land. Ruim 70 % van de eieren die in Nederlandse winkels worden verkocht, zijn scharreleieren inclusief de 1 ster Beter Leven eieren. Ongeveer 20 % is van kippen met vrije uitloop, 10 % is biologisch. Kolonie-eieren worden gebruikt voor verwerking in eiproducten, pasta’s etcetera.

In alle houderijsystemen krijgen de kippen grofweg hetzelfde voer: een mengsel van granen, maïs, soja, tapioca, vitaminen en kalksteentjes. Bij kippen in de biologische houderij is dit biologisch geteeld voer. De kippen die naar buiten kunnen, pikken daar natuurlijk ook voer op, zoals gras.

De eieren die gelegd worden rollen vanuit het legnest op een band, die ze transporteert naar de inpakmachine. De mest van de kippen wordt voor het overgrote deel opgevangen en regelmatig afgevoerd naar een speciale mestopvang.

En over de lijn hoeft niemand zich druk te maken, want een ei van 60 gram bevat slechts 75 Kcal (Bron: Nevo, 2011). Eieren geven juist voor langere tijd een verzadigd gevoel. Zo is er minder behoefte aan snacken tussendoor en dat helpt weer het gewicht op peil te houden.

Strenge controle van hygiëne

Wist je dat het eten van eieren zeer veilig is? Voor het houden van kippen en het verhandelen van eieren gelden strenge regels. Zo worden er eisen gesteld aan het voer, de inrichting van de stallen, de hygiëne en het management op de bedrijven. Eieren die aan alle kwaliteitseisen voldoen, zijn herkenbaar aan het IKB-keurmerk. De letters IKB staan voor Integrale Keten Beheersing. Dit betekent dat de route die het ei aflegt van kip tot klant, aan strenge hygiënische eisen voldoet. Hier wordt nauwkeurig op toegezien. De kans is dus zeer minimaal dat een ei salmonella of andere schadelijke bacteriën bevat.

Zijn biologische eieren gezonder?

Nee, net zo gezond als andere eieren.

—

Waar komt mijn ei vandaan?

Dat kun je zien aan de code op het ei.

—

Waarom staat het ei met de punt naar beneden in het doosje?

Zo blijft het ei langer houdbaar.

—

Zit er graan in eieren?

Nee, de kippen eten graan.

—

Hoe weet je of een ei nog vers is?

Houd het bij je oor, schud, geen geluid? Dan is het kakelvers.

—

Wat betekent die lange code op het ei?

Soort ei, het land en legpluimveebedrijf waar het ei is gelegd.

—

Kun je aan een kip zien of ze witte of bruine eieren legt?

Hennen met witte oorlelletjes leggen meestal witte. Hennen met roze oorlelletjes leggen vaak bruine.

—

Hoeveel eieren legt een kip?

Ruim 300 eieren per jaar.

—

Een scharrelei heeft toch ‘gescharreld’?

De kip die het ei legt scharrelt in de stal.

—

Zit er een kuiken in mijn ei?

Nee, echt niet. Jouw ei is geen broed-ei, maar een consumptie-ei.